Over de gevolgen van de coronacrisis is al heel veel geschreven en gediscussieerd. Nog dagelijks buitelen deskundigen over elkaar heen om te wijzen op wat de gevolgen van de crisis zullen zijn. Hoe zal de wereld na COVID-19 eruit gaan zien? We vroegen het aan Hans Razenberg, ruim vijf jaar directeur van de NVZ – Schoon | Hygiënisch | Duurzaam, en al vijf keer zo lang werkzaam binnen de branche. Hij vertelt over de lessen die de coronacrisis hem heeft geleerd heeft.
Lees verder
Les 1 Neem deskundigheid niet klakkeloos aan
De NVZ heeft jaren geleden al in verscheidene persberichten en seminars van het Hygiëneforum gewezen op de toenemende kans op pandemieën. Deze (nog onbekende) pandemieën zouden wel eens grote (economische) gevolgen teweeg kunnen brengen en dat maakt het uitermate cruciaal om ze niet te onderschatten. Veel deskundigen die we vandaag de dag veelvuldig in de media zien, zagen het niet aankomen. Of: wilden het niet zien aankomen. Razenberg zegt hierover: “Ik ben net als waarschijnlijk de meeste lezers een beetje ‘deskundigen’-moe. De uitingen met adviezen van (zogenaamde) deskundigen zijn op deze wijze moeilijk op hun waarde in te schatten.”
Razenberg: “Wees bewust van de onvoorspelbaarheid van omstandigheden in tijden van crisis. Zelfs de beste trendwatchers en vooraanstaande deskundigen zijn mensen. Mensen zijn niet objectief en vaak spelen (eigen)belangen mee. Neem daarom deskundigheid met een korrel zout en blijf vooral zelf nadenken.”
Les 2 De manier van werken is écht veranderd
Net als voor veel bureauwerkers is ook voor de NVZ thuiswerken tijdens de crisis de standaard geworden, vertelt de directeur. “Dat kon eenvoudig omdat de werkzaamheden van onze medewerkers dat nu eenmaal toelaten. Achter de computer een object schoonmaken gaat (vooralsnog) echter een stuk moeilijker. Waren er voor de coronacrisis nog bedenkingen over de effectiviteit van het thuiswerken en of mensen hun uren wel maakten, dan wordt dat nu wel anders gezien.” Razenberg benoemt dit als les twee van de coronacrisis. “Ik heb ervaren dat het thuiswerken bij mijn team heel goed mogelijk is en dat de locatie waar gewerkt wordt in feite niets uitmaakt. Dankzij apps zoals Microsoft Teams wordt niet alleen de reistijd verkort, maar veelal ook (overbodige) vergadertijd.”
Motivatie is sleutel
Echt belangrijk om de effectiviteit van werken ook thuis te waarborgen, is dat elke medewerker duidelijk binnen het team weet wat zijn/haar verantwoordelijkheden zijn. “Als leidinggevende moet je er altijd voor ze zijn, en dat zonder ze te storen. Eén van mijn primaire taken is dan ook het zorgen dat zij hun werk goed kunnen doen (bijvoorbeeld door ze van de benodigde faciliteiten te voorzien)”, aldus Razenberg. De sleutel tot succes is motivatie en daarom moet je als leidinggevende niet alleen een luisterend oor bieden, maar er vooral ook zijn om lastige obstakels (die het optimaal functioneren in de weg staan) te overkomen. Al met al blijkt thuiswerken haar voordelen te hebben. Videobellen is stiekem heel handig en gewenst om de effectiviteit erin te houden. En bijvoorbeeld thuis in opperste concentratie (zonder soms storende collega’s) een verslag schrijven blijkt een stuk sneller te gaan. Toch wil menigeen weer geregeld terug naar het kantoor om te werken. Want menselijk contact is niet weg te denken in een werkweek. Het is soms belangrijk om mensen te kunnen peilen, of een onderonsje bij het koffiezetapparaat te hebben. Razenberg verwacht daarom dat voor de NVZ de toekomst een mix zal brengen van dagen thuis en op kantoor werken.
Les 3 Communiceer helder
De derde les die de coronacrisis hem geleerd heeft, is dat achteraf gelijk krijgen niet leuk is. Concreet betekent dit dat er vooraf niet goed genoeg gecommuniceerd is. “De pandemie hadden we waarschijnlijk niet kunnen voorkomen, maar wellicht hadden we wel in een eerder stadium kunnen bijdragen aan het op orde brengen van allerlei cruciale voorzieningen”, aldus Razenberg. Dat schoonmaak en schoonmaakmiddelen niet direct op het netvlies van het kabinet stonden - toen er nota bene gedebatteerd werd over cruciale beroepen - was erg pijnlijk. Nóg pijnlijker was echter dat zelfs de industriepartners niet aan de NVZ dachten toen er tekorten dreigden aan desinfectiemiddelen.
Duidelijk, effectief en breed overbrengen van je boodschap - in een wereld waarin je overspoeld wordt door elkaar tegensprekende informatie - is vandaag de dag niet zo eenvoudig. Dit gaf reden voor de NVZ om een communicatiemanager aan te nemen. Razenberg: “We zijn als organisatie op zoek gegaan naar de beste wegen om onze boodschappen onder de aandacht te brengen.”
Les 4 Ga samenwerkingen aan!
In praktijk zien we dat diverse partijen min of meer hetzelfde willen, maar dat de hoofdboodschappen niet hetzelfde geformuleerd worden. De coronacrisis leerde de Razenberg en zijn organisatie om op holistische manier naar het geheel te kijken en dus het grotere geheel in vizier te hebben. Dit resulteerde bijvoorbeeld onlangs in een samenwerking met Schoonmakend Nederland en de Vereniging Schoonmaak Research (VSR). Door krachten te bundelen kan de gezamenlijke hoofdboodschap bekrachtigd worden. Razenberg: “Met dank aan de open houding van de organisaties hebben wij nu al veel teweeg kunnen brengen in dit samenwerkingsverband. Er zijn er gezamenlijke informatieve hand-outs ontwikkeld en het Hygiëneforum 2021 krijgt vorm.” Samen sta je sterker, blijkt hieruit.
Als leidinggevende moet je er altijd voor je medewerkers zijn, en dat zonder ze te storen.
Blijvend veranderd
“Concluderend kan ik zeggen dat de wereld na de coronacrisis niet alleen gaat veranderen, maar dat wij als branche ons goed hebben voorbereid om straks in die veranderende wereld een belangrijke rol te blijven spelen”, aldus Razenberg. "Ik hoop dat meer en meer beleidsmakers gaan inzien dat schoon en hygiëne essentiële pijlers zijn om in de toekomst lokale uitbraken en/of pandemieën van infectieziekten te voorkomen, of ten minste onder controle te houden.”
De auteur van dit artikel, Marita Vaes, is werkzaam bij de NVZ.
