Niet wachten tot het fout gaat
Als Service Management wisten we het natuurlijk al langer. Maar als je dan nog eens met de neus op de feiten wordt gedrukt, dan doet dat extra zeer. Allereerst door een recent rapport van het UWV. Daaruit blijkt dat de coronacrisis een grote impact heeft op de schoonmaaksector. Door het vele thuiswerken worden kantoren weinig gebruikt en zijn er minder schoonmakers nodig. In 2020 gingen er duizenden – vooral flexibele – banen verloren, concludeerde het UWV.
Er verdwenen maar liefst 10.700 banen
Tussen februari en december 2020 verdwenen er 10.700 banen van werknemers in de schoonmaak. Met een werkgelegenheidskrimp van -8,4 procent behoort de schoonmaak tot een van de grootste krimpsectoren. Het gaat vooral om een banenkrimp van oproep- en uitzendkrachten (-22 procent), gevolgd door overige tijdelijke contracten (-11 procent). Het aantal vaste banen daalde ook, maar minder sterk (-5 procent). Opvallend genoeg, rapporteert het UWV dat schoonmaakbedrijven ondanks de banenkrimp niet vaker gebruikmaken van de loonsubsidieregeling NOW dan gemiddeld.
Contracten niet verlengd
Ook bij Multicultureel Amsterdam Schoonmaakbedrijf konden niet alle contracten verlengd worden. “Een hele zware keuze”, vertelde oprichtster Rahma el Mouden aan tafel bij Nieuwsuur. De coronacrisis hakt er flink in bij schoonmaakbedrijf MAS. De omzet is gehalveerd en tientallen tijdelijke contracten konden niet worden verlengd. Nog zo’n dergelijk signaal: ik sprak voor ons zustermagazine Facto meerdere facilitaire managers. Die gaan over het algemeen uit van twee dagen op kantoor en drie dagen thuiswerken. Daarnaast willen ze de vastgoedportefeuilles onder de loep nemen. Oftewel, een deel afstoten.
Er zijn wel baankansen
Al met al zijn dat zorgelijke ontwikkelingen, ook voor na de coronacrisis. Nu wil ik je niet de put in praten. Integendeel. Want uit het rapport van UWV en de woorden van El Mouden is ook hoop te putten. Het UWV meldt namelijk dat er nog altijd voldoende baankansen zijn voor schoonmakers. Hier is echter wel sprake van een mismatch. Werkgevers zijn vaak op zoek naar personeel voor weinig uren per week, terwijl werkzoekenden juist zoeken naar en dienstverband voor meer uren in de week. Daar moet iets te doen zijn in het uitbreiden van contracten. En was er ooit niet personeelskrapte in de schoonmaak? Wellicht dat deze na de crisis weer terugkomt?
Ongekende creativiteit
Daarnaast weet ik uit vorige crises dat schoonmaakondernemers een ongekende creativiteit aan de dag kunnen leggen. Door social return op te pakken, door verbreding van diensten of door nieuwe markten aan te boren. Daar is El Mouden een goed voorbeeld van. “Als ondernemer ga je niet zitten wachten tot het fout gaat. Je gaat op zoek naar iets anders”, vertelde ze strijdlustig. De onderneemster richtte een zorgbedrijf op. Meer dan dertig medewerkers zijn omgeschoold om huishoudelijke en persoonlijke zorg aan ouderen, vooral met een migratieachtergrond, te kunnen bieden. Ik vind dat prachtig. Dat is het soort strijdvaardigheid die we nu meer dan ooit in de schoonmaak kunnen gebruiken.
Ooit nog naar de volle honderd procent?
Ze betwijfelt daarbij of schoonmaak ooit nog naar de volle honderd procent teruggaat. Daar waar de gedachte was dat die tak van sport toch altijd nodig zou zijn en blijven. Misschien niet honderd procent in schoonmaak, maar wel honderd procent in het bieden van service. We heten niet voor niets Service Management. Want die klant heeft meer nodig dan alleen schoonmaak. Als schoonmaakbedrijven hebben we een kans om breder om de klant heen te gaan staan. Ook in de hoop daarmee omzet goed te maken of op peil te houden. Want kansen zijn er altijd, hoe zwaar het ook wordt.
Ronald Bruins,
Hoofdredacteur Service Management, het grootste platform in de professionele schoonmaak
