Het behoud van mens en natuur; dat is de kern van duurzaamheid volgens Pieter Oosterloo, directeur van NIVO Facilitair. Een gesprek over chemiegebruik, nieuwe methodieken en materialen, aanbestedingen en de volgende generaties.
Door: Anoek van der Riet Foto: Ronald Hissink
Social return hoort bij duurzaam ondernemen
“Wij zijn een mensenbedrijf”, begint Oosterloo over de eerste pijler van duurzaamheid bij de NIVO Groep. “We hebben zo’n 1.200 mensen in dienst. Zij moeten hun baan leuk vinden en vol kunnen houden. Niet alleen vandaag, maar ook volgend jaar en over tien jaar. Dat gaat dus over duurzame inzetbaarheid van personeel. Trainen is daar een belangrijk onderdeel van. Zo leren de medewerkers onder andere om hun schoonmaakwerk op een ergonomisch verantwoorde manier uit te voeren. Dat doen we grotendeels vanuit ons eigen opleidingsinstituut, de NIVO Academie. Daarnaast hebben we bijvoorbeeld ook een manager Inclusie in dienst. Zij houdt zich bezig met social return en zorgt ervoor dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bij ons aan de slag kunnen. Want ook dat hoort bij duurzaam ondernemen.” De facilitair dienstverlener heeft dan ook Trede 3 behaald van de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO), vertelt de directeur trots. “Dat betekent dat we koploper zijn op het gebied van werkgelegenheid voor mensen met een kwetsbare arbeidspositie. Op dit moment hebben we meer dan negentig mensen uit deze doelgroep aan het werk.”
Zo weinig mogelijk chemie
Daarnaast is natuurlijk ook het milieu een belangrijke pijler van duurzaamheid. “Nieuwe generaties moeten ook nog van deze planeet kunnen genieten. Daarom is het belangrijk om zo milieuvriendelijk mogelijk te werken”, zegt Oosterloo. Hij noemt een aantal voorbeelden van hoe zijn bedrijf daar invulling aangeeft. “Onze auto’s rijden elektrisch of op groen gas en onze kantoren zijn onder andere dankzij warmtepompen energieneutraal. Daarnaast is ons schoonmaakmateriaal zo duurzaam mogelijk samengesteld, zo zijn onze werkwagens gemaakt van gerecycled materiaal en wordt onze werkkleding gerecycled. Ook proberen we zo weinig mogelijk chemie te gebruiken. Bij veel schoonmaakwerkzaamheden komen chemicaliën in het riool terecht en dat is natuurlijk schadelijk voor het milieu. Daarom willen wij het gebruik van chemicaliën minimaliseren.”
Nieuwe generaties moeten ook nog van deze planeet kunnen genieten
Schoonmaakmiddel niet overdoseren
Zo werkt het schoonmaakbedrijf met de Smart Cleaning-methode van partner Crohill. Oosterloo: “Dat zijn werkmethodes en materialen die per situatie worden aangepast.” NIVO werkt onder meer met de nieuwste toevoeging aan de productlijn: de Smart Quintab. “Wij waren het eerste schoonmaakbedrijf in Nederland die hiermee aan de slag ging”, zegt Oosterloo trots. “Je moet het zien als een soort vaatwastablet waarmee je heel makkelijk en foutloos de interieurreiniger of sanitair reiniger juist doseert. Er wordt nog steeds weleens gedacht: ‘hoe meer schoonmaakmiddel en sop, hoe schoner het wordt’. Maar in de praktijk werkt dat niet zo, want door bovenmatig veel reinigingsmiddel te gebruiken, krijg je strepen en vlekken op het oppervlak. Een juiste dosering voorkomt dat.”
Minder afval en transport
Een ander groot voordeel van de tabletten is het duurzaamheidsaspect, vertelt de directeur. “Er ontstaat bijvoorbeeld een stuk minder afval dan wanneer de middelen kant en klaar in plastic verpakkingen worden geleverd.
Al die lege verpakkingen heb je niet meer. En afval dat je niet hebt, hoef je natuurlijk ook niet te vervoeren. Dat geldt ook aan de voorkant: je hebt minder transport nodig om het middel op locatie te krijgen. Dat scheelt allemaal niet alleen in de portemonnee, maar ook in de belasting van het milieu.”
Reinigen op natuurlijke basis
Zegt de schoonmaak chemie ooit helemaal vaarwel? Oosterloo: “Ik denk dat bepaalde chemie altijd wel nodig zal zijn voor de schoonmaak, maar het overgrote deel van ons werk kan op een veel duurzamere manier. Wij hebben bijvoorbeeld een waterschap in onderhoud. Zij willen dat we alleen maar reinigen met producten op natuurlijke basis. Daar gebruiken we bijvoorbeeld kokosextract als vloerreiniger en citroenzuur als sanitair reiniger. Die producten bestaan dus al, ze worden alleen nog niet op grote schaal gebruikt.” Opdrachtgevers vinden duurzaamheid dus ook belangrijk. De duurzaamheidsvisie van een schoonmaakbedrijf is dan ook vaak doorslaggevend bij aanbestedingen. Oosterloo vertelt: “Opdrachtgevers vragen steeds meer op het gebied van duurzaamheid. Vooral bij de overheid stonden social return en duurzame inzetbaarheid van personeel altijd al hoog op de agenda, maar de laatste jaren zie je dat sociaal ondernemen en de zorg voor de natuur een enorme vlucht nemen.”
Flexibele en duurzame schoonmaakpartner
Afgelopen jaar wist NIVO de aanbesteding van onderwijsorganisatie Landstede te winnen. “De insteek van de aanbesteding was om de schoonmaak naar een hoger niveau tillen en om te verduurzamen. Hun partners moeten daar een bijdrage aan leveren. Ons plan van aanpak sprak hen daarin erg aan.”
Landstede heeft in het verleden een aantal scholengroepen overgenomen, waardoor er soms nog een onderling verschil is in de werkwijze en cultuur van de onderwijslocaties. Dat terwijl de aanbesteding wel in één keer voor de gehele organisatie wordt uitgezet. “Dat vraagt om een partner die een actieve rol speelt bij het harmoniseren van deze cultuur. Het was voor hen belangrijk dat het schoonmaakbedrijf begrijpt dat daar nog een ontwikkeling plaats moet vinden om een verdere professionalisering te realiseren”, aldus Oosterloo
Opstart tijdens lockdown
“We zijn in mei 2020 begonnen met onze dienstverlening bij Landstede. Dat was een bijzondere tijd om bij een nieuwe opdrachtgever te beginnen”, blikt hij terug. “Na de gunning van een aanbesteding beland je in de implementatiefase. Dan tref je alle voorbereidingen om goed van start te kunnen gaan. Een onderdeel daarvan is de overname van het personeel van het zittende schoonmaakbedrijf. Maar precies tijdens die implementatie ging Nederland in lockdown. Daardoor was het bijvoorbeeld niet meer mogelijk om de personeelsleden fysiek te ontmoeten en te trainen. Alle trainingen moesten dus digitaal, zodat de medewerkers alsnog vanuit huis konden leren hoe de voor hen nieuwe methoden en werkzaamheden uitgevoerd moeten worden. In dit soort tijden moet je andere, nieuwe dingen bedenken om succesvol te zijn.” Oosterloo vertelt over nog zo’n nieuw idee: “Vanwege het coronavirus hebben wij afgesproken om elke ruimte van Landstede te voorzien van een sprayflacon met een reinigingsproduct. Daarvoor hebben wij gebruik gemaakt van de tabletten. Op die manier dragen wij duurzaam bij aan een schone en veilige werkplek voor de leerlingen en medewerkers van Landstede.”
De duurzaamheidsvisie van een schoonmaakbedrijf is vaak doorslaggevend bij aanbestedingen
Commissie Materiaal en Innovatie
“Binnen NIVO hebben we een Commissie Materiaal en Innovatie, waar een aantal operationele collega’s aan deelnemen”, gaat hij verder. “Zij houden zich bezig met alle ontwikkelingen en testen nieuwe producten die op de markt komen. We kijken nu bijvoorbeeld samen met onze partner Crohill naar moppen zonder microplastics. Als we ergens enthousiast over zijn, dan gaan we daarmee werken. Zo inventariseren we ook hoe we het gebruik van chemie kunnen beperken bij het uitvoeren van vloeronderhoud. Nu is het vaak nog steeds gebruikelijk dat jaarlijks de oude waslaag van de vloer af wordt gehaald en dat er een nieuwe laag op komt. Strippers, hechtingsreinigers en oude polymeren worden vaak via het riool afgevoerd. We zien een toenemende vraag vanuit de markt naar duurzamere alternatieven van vloeronderhoud.”
Duurzaamheid dringt snel de schoonmaaksector in, is wel de afdronk van het verhaal van Oosterloo. Opdrachtgevers verwerken het in hun aanbestedingen, leveranciers brengen nieuwe milieuvriendelijke middelen en materialen aan. Alles voor het behoud van mens en natuur.
